تماس   آشنایی    مقاله    گفت‌وگو‌    صفحه‌ی نخست‌ 
 
 

شما را چه می‌شود؟
گفتگو با فرهنگ قاسمی

شاید هنوز زود باشد که با قاطعیت صحبتی از«شکست» یا«پیروزی» کرد. هرچند اطلاق شکست یا پیروزی در پیوند با مبارزات مردمی، زمانی موضوعیت پیدا می کند که تعاریف یگانه و دقیقی از برنامه و اهداف جنبش های اجتماعی در پیش روی باشد. با وجود این در پیوند با مبارزات مردمی در ایران، ادبیات سیاسی طیفی از نیروها یکی از دو گزینه بالا را برجسته می کند:

گرایشی که تا همین چندی پیش بَره کشان شان بود و با «سبز، سبز» کردن شان، این رنگِ کددار را به رخ این و آن می کشیدند، و چیزی نمانده بود تا دوباره«طرح مالک و مستأجر» به مرحله اجرا درآورند، اخیراً از فرایند طولانی مبارزه می نویسند و از دموکراتیزه کردن جامعه و ساختار سیاسی آن. اینان اصرار دارند، توّهم پیروزی سریع را باید از سر به در کرد...!

این لشکریان پا به سنّ گذاشته، که امتحان شان را در گذشته بارها پس داده اند، با این تغییر ریل چگونه می خواهند جواب میلیونها زن و مرد جوانی را بدهند که با رهنمودِ آقایان به میدان آمدند، کتک خوردند، تحقیر شدند، گروهی مورد تجاوز جنسی قرار گرفته شدند، دستگیر و شکنجه شدند و بسیارانی در زیر خاکِ سرد آرمیدند؟ 

 

سکه سودایی شدن روی دیگری هم دارد:

طیف دیگری که ادعا می کند با دیالکتیک مناسبات اجتماعی آشناست و از دانش مبارزه طبقاتی برخوردار، و جدال موجود در ایران را جدالی طبقاتی می داند، از پاسخ دادن به این پرسش ساده عاجز بوده است: انبوه زنان و مردان جوانی که ماهها در زیر شکنجه های طاقت فرسا استخوان خرد کرده و به مرز«خدا» رسیده اند، در کجای معادلات شما قرار دارند؟

نیز، اقتصادِ تجاری- مافیایی- ضدّ تولیدِ ایران اسلامی چه ربطی به لیبرالیسم و لیبرالیسم نو دارد که در چند ماه گذشته آن را عمده کرده اید؟ ساختار اقتصادی ایران که با سرمایه داری دولتی ونزوئلا و چین و کره شمالی بیشتر شانه می زند. پس چرا مثل سالهای آغازین«انقلاب بهمن» دوباره هوایی شده اید؟

آن سالها را به یاد می آورید؛ دهه خونین شصت را، که از آسمان و زمین سنگ فتنه می بارید؟ یادتان هست هر روز صد نفر را می کشتند و در حالی که هزاران نفر را  به تخت شکنجه بسته بودند، همین تیله ها را به دامن امثال من و تو پرتاب می کردند؟

شما را با این ساحران مهدوی که در رکاب آقا شمشیر می زنند و به کمتر از دریای خون رضایت نمی دهند، چه تجانسی است که در هر بزنگاه تاریخی فیل تان یاد هندوستان می کند و چرخ پنجم آنان می شوید؟

*    *    *

در پیوند با مبارزات مردمی در ایران، و نیز ارزیابی راهپیمایی ۲۲ بهمن ۸۸ با فرهنگ قاسمی به گفتگو می نشینم.

گفتگوی تلفنی با فرهنگ قاسمی بر روی نوار ضبط شده است.

 

 

* آقای فرهنگ قاسمی خوش آمدید به این گفتگو. «این روزها دنیا شاهد تدارک یک پارچه مخالفین رژیم برای اقدامی بزرگ علیه حاکمیت غاصب است...» این بخشی از آخرین نوشته شما در پیوند با راهپیمایی ۲۲ بهمن امسال است.

چه اتفاقی افتاد که تحلیل شما و بسیارانی دیگر اشتباه از آب درآمد؛ چه چیزی را شما و دیگران ندیده بودید؟

- در ارتباط با ۲۲ بهمن، من همان نظری را دارم که غالب کسانی که در روزهای اخیر در این رابطه تحلیل داده اند، و آن به این شکل است که آقایان موسوی و کروبی( که رهبری اپوزسیون را به عهده دارند و نمی خواهند این را به شکل آشکاری بگویند) از همان شیوه قدیم آخوندی استفاده می کنند. یعنی اعمالی می کنند، ولی نمی خواهند بگویند که ما این کار را می کنیم. من شدیداً با این گفتار مخالف بودم و مخالف هستم. به نظر من آنها رهبری اپوزسیون را به عهده دارند و به عنوان رهبر عمل می کنند، ولی بنا به سیاست های خودشان آن را به زبان نمی آورند.

اما اینها در تاکتیکی که داشتند، درست عمل نکردند و به جای اینکه مردم را آزاد بگذارند و به آنها بگویند که به شیوه های خودشان مخالفت و مقاومت کنند، آنها را ریختند به میدان آزادی، و در آنجا مردم در چارچوبی قرار گرفتند؛ توسط نیروهایی که از چند روز قبل خود را آماده کرده بودند، محاصره شدند. و در واقع از نیرویی که می توانست به عنوان مخالف عمل کند، احمدی نژاد و خامنه ای استفاده کردند.

* به پرسش ام توجه نکردید، اما در خلال اظهارنظرتان پوشه جدیدی را باز کردید. تاکتیک«رهبری نمادین» [که اشاره کردید] تاکتیکی تازه و فی البداهه نبوده و در هشت ماه گذشته ما شاهد این نوع به نعل و به میخ زدن ها از طرف آنان بوده ایم. شما می گویید این« خصلتی آخوندی» است، باشد. اما تحلیل امروزتان با تحلیلی که دو سه هفته قبل از تظاهرات ۲۲ بهمن دادید، متفاوت است. پرسش من این است: چه چیزی باعث شد که آن زمان مواردی که الان اشاره می کنید را نتوانید ببینید؟

- اگر در حافظه ام باشد، من در نوشته ام به این باور نبودم که راهپیمایی ۲۲ بهمن می تواند رژیم را از بین ببرد یا خطر جدی ای متوجه اش کند. در اینجا اگر به آن قضیه اشاره می کنید، من در مقدمه نوشته اشاره ای کردم به سالروز فروریختن دیوار برلن، و اینکه مردم در آن روز توانستند به آزادی برسند. ولی من اشاره ای نداشتم که رژیم دچار خطرات جدی ای در آن روز خواهد شد...

* قطعاً نوشته شما به چیز دیگری از آنچه که می گویید اشاره دارد. با آوردن بخش دیگری از نوشته تان، عمیق تر به موضوع نگاه کنیم: « علی رغم انتقاداتی که در این نوشته به بنیاد فکری و مواضع میرحسین موسوی و کروبی شده، جا دارد انصاف را زیر پا نگذاریم و از شجاعت آنها در آماده سازی مردم در حرکت ۲۲ بهمن ۸۸ که فراروی است، تقدیر کنیم.»

این هم بخش دیگری از نوشته شماست که هم به موردی که پیش تر گفتم اشاره دارد و هم به نقش«رهبران نمادین» در راهپیمایی ۲۲ بهمن تأکید دارد.

آقای قاسمی، کدام آماده سازی منظورتان بوده؛ کدام برنامه و استراتژی؛ اگر نخواهیم یک مشت حرفها و نوشته های مبهم و چندپهلو آنها را ملاک قرار بدهیم؟

- منظور از«آماده سازی» یک مقدار شجاعت اینها بوده. البته اگر نگاه کنید در پاورقی نوشته ام، راجع به کروبی و موضع گیری او، یعنی همان سیاست به نعل و به میخ زدن[ اشاره ای کرده ام.] ولی تا حدی شما درست می گویید. اینها در واقع سیاست مشخصی نداشته اند. اینها افرادی هستند که از داخل رژیم بوجود آمده اند و در آنجا تربیت و ساخته شده اند و شخصیت سیاسی شان را در آنجا پیدا کرده اند. همانطور که گفتم، من راجع به این قضیه در آن مقاله صحبت کرده ام و فکر نمی کنم، از اینها می شود انتظاری داشت. ولی تنها کاری که می شد از اینها انتظار داشت این بود که در مواردی، در مقابل یک سری مسائلی که از سمتِ رژیم مطرح می شد، اینها ایستادگی کنند.

* در پیوند با نکته بالا طرحی را با شما در میان می گذارم: حدود یک سال پیش از«انتخابات ریاست جمهوری» در ایران، باندِ حاکم ساختار سپاه پاسداران را تغییر داد و سازمان کاری و شکل سازماندهی آن را استانی کرد. آنها علتِ تغییرات را «تهدیدات داخلی» عنوان کردند.

به زبان دیگر، باند حاکم نه تنها خودش را برای «کودتای انتخاباتی» آماده کرده بود، بلکه نیروهای سرکوبگر بسیج و سپاه را طوری سازمان داده بود که هر گونه اعتراضاتِ پس از انتخابات را سرکوب کند. فعالین سیاسی در داخل و خارج این پیام را نگرفتند، و برخی از فعالان سیاسی و تحلیل‌گران هم مثل سی سال گذشته نخواستند واقعیت‌ها را ببینند.

پرسش ام از شما این است: شما و دیگر تحلیل‌گران سیاسی آیا چیزهایی را می بینید و برای آنها تحلیل می دهید که مایل به دیدن شان هستید، یا واقعیت ها را هم می بینید؟ (امیدوارم صراحت پرسش ام را به فال نیک بگیرید.) 

- طبیعتاً من خودم را یک تحلیل‌گر سیاسی نمی دانم و چنین ادعایی ندارم. در واقع مشغله روزِ من به اندازه ای است که وقت زیادی برای این کار نمی گذارد. بنابراین اگر در نوشته هایم نظرهایی داشته ام، این نظرات بر اساس اصولی است که با شرایط تاکتیکی نمی تواند تغییر پیدا کند. بنابراین به آن شکلی که در جزئیات قضایا باشم؛ اگر بخواهم چنین ادعایی بکنم، ادعای درستی نیست. اما چیزی که برای من مهم بوده و از چند سال به این طرف مقالاتی در موردش نوشته ام، اصل دفاع از آزادی انتخابات بوده، که دنباله ی افکار من کماکان در دفاع از آزادی انتخابات و دفاع از شرایطی است که این انتخابات را بوجود بیاورد. اگر این شرایط بوجود بیاید، به نظر من رژیم شدیداً دچار مشکل خواهد شد.

* ما با پدیده ای سی ساله سر و کار داریم؛ با رژیمی که در سی سال سرکوب و کشتار کرده و متأسفانه بخش بزرگی از معترضان جوان سرکوبهای خونین دهه شصت را به خاطر نمی آورند. رژیمی که از یک سال پیش از«انتخابات» خودش را برای تقلب و سرکوب مجدد آماده کرده بود و عملاً ماهیت اش را در ماههای گذشته نشان داده است.

من اغلب مقالات شما را خوانده ام. لطفاً بگویید، با این رژیم ناهمزمان؛ با رژیمی که دیکتاتوری اش کلاسیک نیست و استبدادی از نوع ایمانی- آرمانی- ایدئولوژیک را نمایندگی می کند، چگونه در چارچوب آن احتمال انتخابات آزاد امکان پذیر است؟

- من انتخابات آزاد را در چارچوب رژیم نمی بینم، بلکه به دنبال شرایطی هستم که مردم با فشاری که بر رژیم خواهند آورد- و باید در مرحله ای این فشار را بیاورند- شرایط آن را بوجود بیاورند و آن را به عنوان اصلی که مال خودشان است، در اختیار بگیرند. نظر من از انتخابات آزاد این است تا اینکه در درون رژیم امکان انتخابات آزاد وجود خواهد داشت.

اتفاقاً وقتی مسئله انتخابات مطرح شد، من جزو کسانی بودم که در سخنرانی هایی که در پاریس داشتم، می گفتم نباید رأی داد. برای این که از داخل این رژیم چیزی بیرون نخواهد آمد. نظر من کماکان این است که در اثر مقاومتهایی که برای پیش شرط هایی که برای انتخابات آزاد لازم است، جامعه می تواند به سمت بر زمین زدن جمهوری اسلامی حرکت کند. حالا چرا من روی این قضیه زیاد اصرار کرده ام، برای اینکه[انتخابات آزاد] یک اصل شناخته شده در سطح جهان است و این خواسته مردم ایران، اینقدر مورد توجه افکار عمومی جهان قرار گرفته شده است. کوشش من تماماً این بوده که به دنبال آن پیش شرط ها باشیم. این پیش شرط ها را شما حتماً می دانید: آزادی بیان است تا آزادی مطبوعات، اجتماعات، سندیکاها، احزاب و امثالهم.

* پوشه ای که در ابتدا باز کردم را با این پرسش می بندم: شما بزرگترین درسی که از تجربه راهپیمایی ۲۲ بهمن ۸۸ گرفتید، چه بود؟

- (مکث طولانی)... بزرگترین درسی که می شود گفت از این راهپیمایی گرفته شده، این است که مردم باید با ابتکارات خودشان در دنبال کردن خواستهاشان که همان آزادی است، مبارزه کنند و ابتکاراتی را بدست بگیرند که از ابتکارات خودشان باشد. و به دنبال گفته های کسانی که تحت شرایط مشخصی به عنوان رهبر یا رهبران شناخته شده اند، یا نروند و یا با احتیاط زیاد به آن توجه کنند.

* واقعیتی است که هر حرکت اجتماعی بدون سازماندهی و رهبری به شکست منجر می شود. خیزش مردم ایران از همان هفته های نخست از نبود همین دو فاکتورِ، یعنی رهبری و سازماندهی، و نیز نبودِ برنامه در رنج بوده. هر چقدر اعتراضات مردمی رشد کرد و ابعاد تازه ای گرفت، به جای کسبِ موقعیت و امتیازهای بیشتر، فرصت سوزی شد و فرصتها از دست داده شد. طوری که طولی نکشید، مبارزات مردم در داخل و خارج شکلی فرسایشی به خودش گرفت که پیامد آن ریزش نیروها بود.

مطلع هستید که مقوله ی رهبری و برنامه سیاسی و اجتماعی دو روی یک سکه است.

با توجه به واقعیت هایی که در عرصه های مختلف در مقابل مان قرار دارد( و نه ایده ال ها و آرزوها)، گره کور رهبری و برنامه در خیزش اخیر آیا گشوده می شود؟

- ببینید، مسئله رهبری و برنامه سیاسی و اجتماعی در شرایطی ارزش خواهد داشت که حالتِ آلترناتیو داشته باشد. آنچه که در ایران از ۲۳ خرداد به این طرف گذشته، در واقع مخالفین خودشان را به عنوان آلترناتیو رژیم مطرح نکرده اند؛ برنامه جدیدی بدهند و مردم را به دنبال آن سازمان بدهند. ما متوجه شدیم و دیده ایم که خواستهای کسانی که رهبری به آنها تحمیل شده، خواستهایی عقب تر از خواستهای مردم است. بنابراین چیزی که در اینجا به نظر من وجود ندارد، یک آلترناتیو است. آلترناتیو نمی تواند از داخل خودِ رژیم باشد؛ نمی تواند توسط افرادی باشد که هشتاد- نود درصد از کلیّت رژیم را قبول دارند؛ قانون اساسی اش را قبول دارند؛ ولایت فقیه اش را قبول دارند- و همه چیزهایی که مردم قبول ندارند- بنابراین در شرایطی که آلترناتیو جدی وجود ندارد، نمی تواند برنامه جدی وجود داشته باشد و نه می تواند رهبری درستی...

* به نظرتان«آلترناتیو» در این هشت ماه گذشته به طور خاص و در ربع قرن گذشته به طور عام چرا به وجود نیامده؟

- (مکث)... من بیشتر در وجود حکومت ددمنش و  قدرتِ کشتار حکومتی می بینم که در سی سال گذشته بر ایران حکومت می کند. یعنی یکی از خشن ترین دوران تاریخ ایران و تاریخ معاصر جهان. تحت این شرایط و با این همه کشتاری که ما در طول سالهای دهه شصت از سوی رژیم شاهد بوده ایم؛ به طور مشخص کشتار سال ۶۷( به هر حال هر جامعه ای نیروی خلاق و فعال سیاسی تا اندازه ای دارد)، در جامعه نتوانسته آلترناتیوی ساخته شود.

* ببینید آقای قاسمی، خارج از خواست من و شما در جوامعی نظیر جامعه ایران مقولات«رهبر» و «رهبری» جایگاه بالایی در فرهنگ اعتقادی مردم دارد. من به عنوان پرسشگر نمی توانم از قید«تأسف» در این مورد استفاده کنم. با روشن شدن تکلیفِ رهبر و رهبری، به طریق اولی تکلیف برنامه و آلترناتیو هم مشخص می شود.

من در گفتگوهای زیادی، خصوصاً در ماههای اخیر این پرسش را با دوستانی درمیان گذاشته ام: در خلاء موجود در پیوند با مقوله رهبری، چه گزینه ای در مقابل شما قرار دارد؟ من اتفاقاً از فرد صحبت می کنم. لطفاً پاسخ صریحی به من بدهید.

- آیا فردی شناخته شده منظورتان است، یا اینکه[می پرسید] مشخصات رهبری چه باید باشد؟

* فردی که به نظر شما مشخصات رهبری را دارا باشد.

- من نمی بینم در شرایط کنونی [چنین فردی را].                       

* بنابراین شما فرجام خیزش اخیر را همان فرجام خیزش دوران محمد خاتمی می بینید؟

- من این گونه می بینم. برای اینکه کسانی که در حال حاضر ادعای رهبری می کنند- یا رهبری به آنها تحمیل شده- شرایط لازم را برای خواستهای کنونی مردم ایران دارا نیستند و...

* با این اظهارنظرتان که نمی خواهید مهر تأیید به مادام العمر بودن رژیم بزنید؟! بالاخره این رژیم هم مثل همه رژیمهای استبدادی به شکلی طومارش پیچیده خواهد شد. چگونه؛ با تجربه هایی که داشته ایم، و با این اظهارنظر آخرتان؟

- من فکر می کنم پیش از هر چیز احتیاج به یک شرایط آزاد نسبی در جامعه هست. در این شرایط آزادی نسبی عده ای از افرادی که یا در زندانها هستند، یا در خانه هاشان، و چون موافقتی با جنبش کنونی ندارند کنار نشسته اند، می تواند افرادی از میان آنها پیدا شوند. من ترجیح می دهم اسم نبرم، ولی در ذهن خودم یکی- دو نفری را می بینم که در یک شرایط نسبتاً آزاد می توانند رشد کنند و شاید کارهایی بکنند.

می دانید که رهبری در جوامعی مثل جامعه ما احتیاج به کسب اعتماد مردم دارد. کسب اعتماد مردم احتیاج به مبارزه ای طولانی دارد تا به مرور این افراد خودشان را نشان دهند. متأسفانه به علت سرکوبها، موقع هایی دیده ایم که افرادی خیزش هایی کرده اند، ولی سرکوب شدند، به زندان افتادند و یا مجبور به سکوت شدند. اگر یک شرایط نسبتاً آزاد در جامعه پیدا نشود، باید با شما موافق باشم که در شرایط کنونی تغییر در ایران کار سختی خواهد بود.

* البته من نظر خاصی نداشتم و صرفاً پرسشی را در پیوند با اظهارنظرتان مطرح کردم. اما چون برداشت من از«گفتگو» ابهام زدایی و تلاش برای روشنگری است، می خواهم خواهش کنم، آن اسامی که گفتید در ذهن دارید را نام ببرید.

- مثلاً من فردی مثل زیدآبادی را می بینم که الان در زندان است. از طرف ملیّون آقای زعیم را می بینم. در شرایط دیگری که من در یکی از سخنرانی هایم در آلمان گفتم، احتمالاً خانم عبادی را می بینم. که هر کدام از آنها بر اساس جمع شدن شرایط ممکن است جلو بیافتند یا عقب. افرادی که در ذهن من هستند، اینها هستند. البته ممکن است کسان دیگری هم باشند که من آنها را ندیده ام.

* به هر حال خوانندگان این گفتگو از این طریق با بخشی از نظرات شما آشنا شده اند. آقای فرهنگ قاسمی از شرکت تان در این گفتگو یک بار دیگر تشکر می کنم.

- خواهش می کنم.

*    *    *

تاریخ انجام مصاحبه: ۱۸ فوریه ۲۰۱۰

تاریخ انتشار مصاحبه: ۲۳ فوریه ۲۰۱۰                       

 


پوشه‌های خاک خورده (۱۱)
انسانهایی که رنج‌ها کشیدند


پوشه‌های خاک خورده (۱۰)
انهدام یک تشکیلات سیاسی؛ سکوت جامعهٔ ایرانی


ما اجازه نداریم دوباره اشتباه کنیم
سخنی با رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای


مروری بر زندگی اجتماعی‌مان در سه دههٔ تبعید
گفت‌وگو با مسعود افتخاری


پوشه‌های خاک‌ خورده (۸)
نشریه‌ای که منتشر نشد؛ شرط غیراخلاقی‌ای که گذاشته شد


پوشه‌های خاک خورده (۷)
تلاش‌هایی که به بن‌بست می‌خورند؛ گفت‌وگوهایی که می‌میرند


پوشه‌های خاک خورده (۶)
اضطراب از حضور دیگران*


چهل سال گذشت
گفت‌وگو با مسعود نقره‌کار


مبارزات کارگران ایران؛ واقعیت‌ها، بزرگنمایی‌ها
گفت‌وگو با ایوب رحمانی


چرا نمی‌توانم این مصاحبه را منتشر کنم


«آلترناتیو سوسیالیستی» درکشور ایران
گفت‌وگو با اصغر کریمی


کانون ایرانیان لندن
گفت‌وگو با الهه پناهی (مدیر داخلی کانون)


سه دهه مراسم گردهمایی زندانیان سیاسی
گفت‌وگو با مینا انتظاری


عادت‌های خصلت شدهٔ انسان ایرانی
گفت‌وگو با مسعود افتخاری


نقد؛ تعقل، تسلیم، تقابل
گفت‌وگو با مردی در سایه


سوسیالیسم، عدالت اجتماعی؛ ایده یا ایده‌آل
گفت‌وگو با فاتح شیخ


رسانه و فعالان رسانه‌ای ایرانی
گفت‌وگو با سعید افشار


خودشیفته
گفت‌وگو با مسعود افتخاری


«خوب»، «بد»، «زشت»، «زیبا»؛ ذهنیت مطلق گرای انسان ایرانی
گفتگو با مسعود افتخاری


«او»؛ رفت که رفت...


«اپوزسیون» و نقش آن در تشکیل و تداوم حکومت اسلامی ایران
(جمع بندی پروژه)


«اپوزسیون» و نقش آن در تشکیل و تداوم حکومت اسلامی ایران (4)
بحران اپوزسیون؛ کدام بحران ؟


«اپوزسیون» و نقش آن در تشکیل و تداوم حکومت اسلامی ایران (3)
(بازگشت مخالفان حکومت اسلامی به ایران؛ زمینه ها و پیامدها)


«اپوزسیون» و نقش آن در تشکیل و تداوم حکومت اسلامی ایران (2)
(پروژۀ هسته ای رژیم ایران؛ مذاکره با غرب، نتایج و عواقب)


«اپوزسیون» و نقش آن در تشکیل و تداوم حکومت اسلامی ایران (1)
«مرجع تقلید»؛ نماد «از خودبیگانگی»


اوراسیا؛امپراطوری روسیه و حکومت اسلامی ایران
گفتگو با »سیروس بهنام»


انتقاد به «خود» مان نیز!؟
گفتگو با کریم قصیم


به گفته ها و نوشته ها شک کنیم!


استبداد سیاسی؛ فرهنگ استبدادی، انسان استبدادزده
(مستبد و دیکتاتور چگونه ساخته می شود)

گفتگو با ناصر مهاجر


کشتار زندانیان سیاسی در سال 67؛ جنایت علیه بشریت
(در حاشیه کمپین «قتل عام 1988»)

گفتگو با رضا بنائی


رأی «مردم»، ارادۀ «آقا» و نگاه «ما»
(در حاشیه «انتخابات» ریاست جمهوری در ایران)


جبهه واحد «چپ جهانی» و اسلامگرایان ارتجاعی
گفتگو با مازیار رازی


«تعهد» یا «تخصص»؟
در حاشیه همایش دو روزه لندن

گفتگو با حسن زادگان


انقلاب 1357؛ استقرار حاکمیت مذهبی، نقش نیروهای سیاسی
گفتگو با بهروز پرتو


بحران هویت
گفتگو با تقی روزبه


چرا «تاریخ» در ایران به اشکال تراژیک تکرار می شود؟
گفتگو با کوروش عرفانی


موقعیت چپ ایران در خارج کشور (2)
گفتگو با عباس (رضا) منصوران


موقعیت «چپ» در ایران و در خارج کشور(1)
گفتگو با عباس (رضا) منصوران


انشعاب و جدایی؛ واقعیتی اجتناب ناپذیر یا عارضه ای فرهنگی
گفتگو با فاتح شیخ


بهارانه
با اظهارنظرهایی از حنیف حیدرنژاد، سعید افشار


مصاحبه های سایت »گفت و گو» و رسانه های ایرانی
و در حاشیه؛ گفتگو با سیامک ستوده


بن بست«تلاش های ایرانیان» برای اتحاد؟!
(در حاشیه نشست پراگ)

گفتگو با حسین باقرزاده


اتهام زنی؛ هم تاکتیک، هم استراتژی
(در حاشیه ایران تریبونال)

گفتگو با یاسمین میظر


ایران تریبونال؛ دادگاه دوم
گفتگو با ایرج مصداقی


لیبی، سوریه... ایران (2)
گفتگو با مصطفی صابر


لیبی، سوریه... ایران؟
گفتگو با سیاوش دانشور


مقوله «نقد» در جامعه تبعیدی ایرانی
گفتگو با مسعود افتخاری


در حاشیه نشست پنج روزه
(آرزو می کنم، ای کاش برادرهایم برمی گشتند)

گفتگو با رویا رضائی جهرمی


ایران تریبونال؛ امیدها و ابهام ها
گفتگو با اردوان زیبرم


رسانه های همگانی ایرانی در خارج کشور
گفتگو با رضا مرزبان


مستند کردن؛ برّنده ترین سلاح
گفتگو با ناصر مهاجر


کارگران ایران و حکومت اسلامی
گفتگو با مهدی کوهستانی


سه زن
گفتگو با سه پناهندهٔ زن ایرانی


بهارانه؛ تأملی بر «بحران رابطه» در جامعه تبعیدی ایرانی
گفتگو با مسعود افتخاری


صرّاف های غیرمجاز ایرانی در بریتانیا


اتحاد و همکاری؛ ‌چگونه و با کدام نیروها؟
گفتگو با تقی روزبه


پوشه های خاک خورده(۵)
مافیای سیگار و تنباکو


پوشه‌ های خاک خورده (۴)
دروغ، توهم؛ بلای جان جامعه ایرانی


«چپ ضد امپریالیسم» ایرانی
گفت‌وگو با مسعود نقره‌کار


حمله نظامی به ایران؛ توهم یا واقعیت
گفتگو با حسین باقرزاده


پوشه های خاک خورده(۳)
تلّی از خاکستر- بیلان عملکرد فعالان سیاسی و اجتماعی


پوشه های خاک خورده (۲)
پخش مواد مخدر در بریتانیا- ردّ پای رژیم ایران


پوشه های خاک خورده (۱)
کالای تن- ویزای سفر به ایران


... لیبی، سوریه، ایران؟
گفتگو با فاتح شیخ


هولیگان های وطنی؛ خوان مخوف


زندان بود؛ جهنم بود بخدا / ازدواج برای گرفتن اقامت
گفتگو با «الهه»


فکت، اطلاع رسانی، شفاف سازی... (بخش دوم)
گفتکو با کوروش عرفانی


فکت، اطلاع رسانی، شفاف سازی؛ غلبه بر استبداد (بخش اول)
گفتگو با کوروش عرفانی


حکومت استبدادی، انسان جامعه استبدادی
گفتگو با کوروش عرفانی


چرا حکومت اسلامی در ایران(۳)
گفتگو با «زهره» و «آتوسا»


چرا حکومت اسلامی در ایران (۲)
گفتگو با مهدی فتاپور


چرا حکومت اسلامی در ایران؟
گفتگو با علی دروازه غاری


رخنه، نفوذ، جاسوسی (۲)
گفتگو با محمود خادمی


رخنه، نفوذ، جاسوسی
گفتگو با حیدر جهانگیری


چه نباید کرد... چه نباید می کردیم
گفت و گو با ایوب رحمانی


پناهجویان و پناهندگان ایرانی(بخش آخر)
گفتگو با محمد هُشی(وکیل امور پناهندگی)


پناهجویان و پناهندگان ایرانی (۲)
سه گفتگوی کوتاه شده


پناهجویان و پناهندگان ایرانی(۱)
گفت و گو با سعید آرمان


حقوق بشر
گفتگو با احمد باطبی


سرنگونی حکومت اسلامی... چگونه؟
گفت‌وگو با کوروش عرفانی


سرنگونی حکومت اسلامی... چگونه؟
گفتگو با عباس (رضا) منصوران


سرنگونی حکومت اسلامی... چگونه؟
«پنج گفتگوی کوتاه شده»


سرنگونی حکومت اسلامی... چگونه؟
گفتگو با رحمان حسین زاده


سرنگونی حکومت اسلامی... چگونه؟
گفتگو با اسماعیل نوری علا


ما و دوگانگی‌های رفتاری‌مان
گفتگو با مسعود افتخاری


ترور، بمبگذاری، عملیات انتحاری
گفتگو با کوروش عرفانی


اغتشاش رسانه‌ای
گفتگو با ناصر کاخساز


کاسه ها زیر نیم کاسه است
گفتگو با م . ایل بیگی


حکومت اسلامی، امپریالیسم، چپ جهانی و مارکسیستها
گفتگو با حسن حسام


چپ سرنگونی طلب و مقوله آزادی بی قید و شرط بیان
گفتگو با شهاب برهان


تحرکات عوامل رژیم اسلامی در خارج (۳)
انتشار چهار گفتگوی کوتاه


تحرکات عوامل اطلاعاتی رژیم اسلامی در خارج (۲)
تجربه هایی از: رضا منصوران، حیدر جهانگیری، رضا درویش


تحرکات عوامل اطلاعاتی رژیم اسلامی در خارج کشور
گفتگو با حمید نوذری


عملیات انتحاری
گفتگو با کوروش طاهری


هوشیار باشیم؛ مرداد و شهریور ماه نزدیک است(۲)
گفتگو با مینا انتظاری


حکایت «ما» و جنبش های اجتماعی
گفتگو با تنی چند از فعالان «جنبش سبز» در انگلستان


سیاستمداران خطاکار، فرصت طلب، فاسد
گفتگو با مسعود افتخاری


هوشیار باشیم؛ مرداد و شهریور ماه نزدیک است!
گفتگو با بابک یزدی


مشتی که نمونه خروار است
گفتگو با«پروانه» (از همسران جانباخته)


کارگر؛ طبقه کارگر و خیزشهای اخیر در ایران
گفتگو با ایوب رحمانی


تریبیونال بین المللی
گفتگو با لیلا قلعه بانی


سرکوب شان کنید!
گفتگو با حمید تقوایی


ما گوش شنوا نداشتیم
گفتگو با الهه پناهی


خودکشی ...
گفتگو با علی فرمانده


تو مثل«ما» مباش!
گفتگو با کوروش عرفانی


«تحلیل» تان چیست؟!
گفتگو با ایرج مصداقی


شما را چه می‌شود؟
گفتگو با فرهنگ قاسمی


چه چیزی را نمی دانستیم؟
با اظهار نظرهایی از: مهدی اصلانی، علی فرمانده، بیژن نیابتی، ی صفایی


۲۲ بهمن و پاره ای حرفهای دیگر
گفتگو با البرز فتحی


بیست و دوم بهمن امسال
گفتگو با محمد امینی


تروریست؟!
گفتگو با کوروش مدرسی


چرا«جمهوری» اسلامی سی سال در قدرت است(۴)
گفتگو با مسعود نقره کار


باید دید و فراموش نکرد!
گفتگو با «شهلا»


چرا«جمهوری» اسلامی سی سال در قدرت است (۳)
گفتگو با رضا منصوران


چرا«جمهوری» اسلامی سی سال در قدرت است؟(۲)
گفتگو با علی اشرافی


چرا«جمهوری» اسلامی ایران سی سال در قدرت است؟
گفتگو با رامین کامران


سایه های همراه (به بهانه انتشار سایه های همراه)
گفتگو با حسن فخّاری


آغاز شکنجه در زندانهای رژیم اسلامی
گفتگو با حمید اشتری و ایرج مصداقی


گردهمایی هانوفر
گفتگو با مژده ارسی


گپ و گفت دو همکار
گفتگو با سعید افشار (رادیو همبستگی)


«سخنرانی» نکن... با من حرف بزن
گفتگو با شهاب شکوهی


«انتخابات»، مردم...(۷)
(حلقه مفقوده)

گفتگو با «سودابه» و«حسن زنده دل»


«انتخابات»، مردم...(۶)
(فاز سوم کودتا، اعتراف گیری)

گفتگو با سودابه اردوان


«انتخابات»، مردم...(۵)
گفتگو با تقی روزبه


«انتخابات»، مردم...(۴)
گفتگو با رضا سمیعی(حرکت سبزها)


«انتخابات»، مردم...(۳)
گفتگو با سیاوش عبقری


«انتخابات»، مردم...(۲)
گفتگو با حسین باقرزاده


«انتخابات»، مردم...؟!
گفتگو با فاتح شیخ
و نظرخواهی از زنان پناهجوی ایرانی


پناهجویان موج سوم
گفتگو با علی شیرازی (مدیر داخلی کانون ایرانیان لندن)


رسانه
به همراه اظهارنظر رسانه های«انتگراسیون»، «پژواک ایران»، «سینمای آزاد»، «ایران تریبون»، «شورای کار»


گردهمایی هانوفر...
گفتگو با محمود خلیلی


سی سال گذشت
گفت‌وگو با یاسمین میظر


مسیح پاسخ همه چیز را داده!
گفت‌وگو با«مریم»


«کانون روزنامه‌نگاران و نویسندگان برای آزادی»
گفت‌و گو با بهروز سورن


تخریب مزار جانباختگان...حکایت«ما»و دیگران
گفت‌وگو با ناصر مهاجر


همسران جان‌باختگان...
گفت‌وگو با گلرخ جهانگیری


من کماکان«گفت‌وگو» می‌کنم!
(و کانون ۶۷ را زیر نظر دارم)


مراسم لندن، موج سوم گردهمایی‌ها
گفت‌وگو با منیره برادران


سرنوشت نیروهای سازمان مجاهدین خلق در عراق
گفتگو با بیژن نیابتی


اگر می‌ماندم، قصاص می‌شدم
گفتگو با زنی آواره


صدای من هم شکست
گفتگو با «مهناز»؛ از زندانیان واحد مسکونی


بازخوانی و دادخواهی؛ امید یا آرزو
گفتگو با شکوفه‌ منتظری


«مادران خاوران» گزینه‌ای سیاسی یا انتخابی حقوق بشری
گفتگو با ناصر مهاجر


«شب از ستارگان روشن است»
گفتگو با شهرزاد اَرشدی و مهرداد


به بهانۀ قمر...
گفتگو با گیسو شاکری


دوزخ روی زمین
گفتگو با ایرج مصداقی


گریز در آینه‌های تاریک
گپی دوستانه با مجید خوشدل


سردبیری، سانسور، سرطان... و حرفهای دیگر
گفتگو با ستار لقایی


بهارانه
پرسش‌هایی «خود»مانی با پروانه سلطانی و بهرام رحمانی


«فتانت»، فتنه‌ای سی و چند ساله (3)
گفتگو با حسن فخاری


«فتانت»، فتنه‌ای سی و چند ساله (2)
من همان امیر حسین فتانت «دوست» کرامت دانشیان هستم!
گفتگو با ناصر زراعتی


ایرانیان لندن، پشتیبان دانشجویان دربند
با اظهار نظرهایی از: جمال کمانگر، علی دماوندی، حسن زنده دل یدالله خسروشاهی، ایوب رحمانی


«فتانت»، فتنه‌ای سی و چند ساله
گفتگو با رضا (عباس) منصوران


کدام «دستها از مردم ایران کوتاه»؟
گفتگو با تراب ثالث


میکونوس
گفتگو با جمشید گلمکانی
(تهیه کننده و کارگردان فیلم)*


«انتخابات آزاد، سالم و عادلانه» در ایران اسلامی!؟
گفتگو با بیژن مهر (جبهه‌ی ملّی ایران ـ امریکا)


چه خبر از کردستان؟
گفتگو با رحمت فاتحی


جنده، جاکش... ج. اسلامی
گفتگویی که نباید منتشر شود


حمله نظامی به ایران؛ توهم یا واقعیّت
گفتگو با محمد پروین


گردهمایی کلن: تکرار گذشته یا گامی به سوی آینده
گفتگو با مژده ارسی


عراق ویران
گفتگو با یاسمین میظر


شبکه‌های رژیم اسلامی در خارج از کشور
گفتگو با حسن داعی


نهادهای پناهند گی ایرانی و مقوله‌ی تبعید
گفتگو با مدیران داخلی جامعه‌ی ایرانیان لندن
و
کانون ایرانیان لندن


به بهانه‌ی تحصن لندن
گفتگو با حسن جداری و خانم ملک


به استقبال گردهمایی زندانیان سیاسی در شهر کلن
گفتگو با «مرجان افتخاری»


سنگ را باید تجربه کرد!
گفتگو با «نسیم»


پشیمان نیستید؟
گفتگو با سعید آرمان «حزب حکمتیست»


هنوز هم با یک لبخند دلم می‌رود!
گپی با اسماعیل خویی


چپ ضد امپریالیست، چپ کارگری... تحلیل یا شعار
گفتگو با بهرام رحمانی


زنان، جوانان، کارگران و جایگاه اندیشمندان ایرانی
گفتگو با «خانمی جوان»


گردهمایی سراسری کشتار زندانیان سیاسی
گفتگو با «همایون ایوانی»


روز زن را بهت تبریک می‌گم!
گفت‌وگو با «مژده»


دو کارزار در یک سال
گفت‌وگو با آذر درخشان


آخیش . . . راحت شدم!
گفتگو با «مهدی اصلانی»


غریبه‌ای به نام کتاب
گفتگو با «رضا منصوران»


زندان عادل‌آباد؛ تاولی چرکین، کتابی ناگشوده...
گفتگو با «عادل‌آباد»


این بار خودش آمده بود!
گفتگو با پروانه‌ی سلطانی


چهره بنمای!
با اظهار نظرهایی از: احمد موسوی، مهدی اصلانی، مینو همیلی و...
و گفتگو با ایرج مصداقی


شب به خیر رفیق!
گفتگو با رضا غفاری


رسانه‌های ایرانی
گفتگو با همکاران رادیو برابری و هبستگی، رادیو رسا
و سایت‌های دیدگاه و گزارشگران


مراسم بزرگداشت زندانیان سیاسی (در سال جاری)
«گفتگو با میهن روستا»


همسایگان تنهای ما
«گفتگو با مهرداد درویش‌پور»


پس از بی‌هوشی، چهل و هشت ساعت به او تجاوز می‌کنند!


شما یک اصل دموکراتیک بیاورید که آدم مجبور باشد به همه‌ی سؤالها جواب دهد
«در حاشیه‌ی جلسه‌ی سخنرانی اکبر گنجی در لندن»


فراموش کرده‌ایم...
«گفتگو با شهرنوش پارسی پور»


زندانی سیاسی «آزاد» باید گردد!
گفتگو با محمود خلیلی «گفتگوهای زندان»


تواب
گفتگو با شهاب شکوهی «زندانی سیاسی دو نظام»


خارجی‌های مادر... راسیست
«گفتگو با رضا»


شعر زندان و پاره‌ای حرف‌های دیگر
«در گفتگو با ایرج مصداقی»


ازدواج به قصد گرفتن اقامت
گفتگو با «شبنم»


کارزار «زنان»... کار زار «مردان»؟!
«گفتگو با آذر درخشان»


اوضاع بهتر می‌شود؟
«گفتگو با کوروش عرفانی»


اتم و دیدگاه‌های مردم


اخلاق سیاسی


چهارپازل، سه بازیگر، دو دیدگاه، یک حرکت اشتباه، کیش... مات
«گفتگو با محمدرضا شالگونی»


کارزار چهار روزۀ زنان
گفتگو با یاسمین میظر


مرغ سحر ناله سر کن
«گفتگو با سحر»


اسکوات*، مستی، شعر، نشئگی... و دیگر هیچ!
«گفتگو با نسیم»


درختی که به خاطر می‌آورد
گفتگو با مسعود رئوف ـ سینماگر ایرانی


شاکیان تاریخ چه می‌گویند؟
پای درد دل فرزندان اعدامی


روایتی از زندان و پرسش‌های جوانان
«در گفتگو با احمد موسوی»


جمهوری مشروطه؟ !
در حاشیۀ نشست برلین «گفتگو با حسین باقرزاده»


مروری بر روایت‌های زندان
در گفتگو با ناصر مهاجر


اعتیاد و دریچه دوربین - گفتگو با مریم اشرافی


انشعاب، جدایی و ...
در گفتگو با محمد فتاحی (حکمتیست)


چه شد ... چرا این‌چنین شد؟
در گفتگو با محمدرضا شالگونی، پیرامون «انتخابات» اخیر ایران


«انتخابات» ایران، مردم و نیروهای سیاسی


گفتگو با یدالله خسروشاهی


روایتی از مرگ زهرا کاظمی


گفتگو با جوانی تنها


گفتگو با گیسو شاکری


گفتگو با لیلا قرایی


گفتگو با شادی


گفتگو با ایرج مصداقی، نویسنده‌ی کتاب «نه زیستن نه مرگ»


گفتگو با جوانان


نتیجه‌ی نظرخواهی از مردم و نیروهای سیاسی در مورد حمله‌ی نظامی امریکا به ایران


گفتگو با مهرداد درویش پور


گفتگو با نیلوفر بیضایی، نویسنده و کارگردان تأتر


سلاح اتمی ... حمله‌ی نظامی ... و دیگر هیچ!
گفتگو با محمد رضا شالگونی و یاسمین میظر


اين‌بار برای مردم ايران چه آشی پخته‌ايد؟
گفتگو با مهرداد خوانساری «سازمان مشروطه‌خواهان ايران (خط مقدم)»


به استقبال کتاب «نه‌ زیستن نه مرگ»


«بازگشت» بی بازگشت؟
مروری بر موضوع بازگشت پناهندگان سیاسی به ایران


پرسه‌ای در کوچه‌های تبعید


 
 

بازچاپ مطالب سایت «گفت‌وگو» با ذکر منبع آزاد است.   /  [www.goftogoo.net] [Contact:goftogoo.info@gmail.com] [© GoftoGoo Dot Net 2005]